Pınar Tahirler/ptahirler@hurriyet.com.tr
Bu hafta 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’nü kutladı tüm dünya. Tütün sadece kendimize zarar vermiyor, çevremizdekileri de hasta ediyor, üstelik doğayı da kirletiyor. Bu günü vesile ettik ve tütün ürünlerini bırakmayı başaranların hikâyelerini dinledik…
1987 yılından beri Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) önerisiyle 31 Mayıs, Dünya Tütünsüz Günü olarak kutlanıyor. Her yıl farklı bir temanın belirlendiği tütünsüz gününün bu yılki teması ‘Tütün değil, yiyecek yetiştirin’. Her yıl 6 milyon kişi sigara, puro, nargile ve özellikle gençlerin tercih ettiği elektronik sigara gibi tütün ürünleri kullandığı için, 600 bin kişiyse dumana maruz kalmaları nedeniyle hayatını kaybediyor. ‘31 Mayıs geçti, seneye bırakırım’ demeyin; lütfen şimdi cebinizde, çantanızda, masanızın üzerinde duran sigara paketini hatta çakmağınızı, size tütün ürünlerini hatırlatan her şeyi toplayın ve çöpe atın. Bugün, bundan sonraki hayatınızın ilk günü olsun. Bunu hem kendiniz hem de sevdikleriniz için yapın.
‘Kahve içemedim’
Özde Dinç, 42, ev kadını
“Sigarayı hamilelik sürecimin başlamasıyla bıraktım. Kokusu ve tadı midemi çok bulandırıyordu. İlk zamanlar inanılmaz bir boşluğa düşmüş gibiydim. Bir süre sonra kendimi daha canlı ve temiz hissetmeye başladım. Uzun bir süre kahve içemedim, psikolojik olarak sanki ikisi bir arada içilmesi gerekiyormuş gibi geliyordu, daha sonra ona da alıştım.”
‘Sigara stresi azaltmaz’
Onur Özkan, 34, otel işletmecisi
“Kendimi kötü hissettiğim bir dönemdi. Çok sigara içtiğimi fark ettim ve sağlığımı düşündüm. Çok ani oldu. Paketi çöpe attım ve ertesi sabah müthiş bir kahvaltıyla ödüllendirdim kendimi. Kahvaltı sonunda sigara yoktu ama… Çok daha enerjik hissediyordum. Uyku kalitesi arttı. Sigara stresi azaltmaz, daha mutlu da etmez, sadece zarar verir.”
‘Sevgilime söz verdim’
Berke Ö., 26, gayrimenkul danışmanı
“Sevgilime söz verdiğim için sigarayı bırakma kararı aldım. Daha rahat nefes almaya başladım, mide problemim azaldı, sadece biraz kilo aldım. Gerçekten bırakmak isteyen birisi bırakır, bahane bulmak kolay.”
‘Kendinize güvenin’
Kübra Yenidünya, 23, fizyoterapist
“Bir rahatsızlık geçirdim ve sigaranın sebep olduğunu düşünerek bıraktım. Nefesim düzeldi ve yürüme mesafem her geçen gün daha çok arttı. Kendinize ve bırakabileceğinize güvenin, daha sonra arkası geliyor.”
‘Aldığım nefesin kalitesi arttı’
Hakan Örnek, 31, tekstil üreticisi
“Sigarayı aktif spor hayatım sebebiyle bıraktım. Antrenmanlarım esnasında sürekli nefes nefese kalıyordum. Ya sporu ya sigarayı bırakacaktım; sigarayı bıraktım. Bırakma sürecinde ekstra bir gerginlik hali yarattı. İlk aldığım nefesin kalitesinin arttığını hissettim, daha dinç uyanmaya başladım. Sigarayı azaltarak bırakma yolunu tercih etmeyin. O yolu seçenlerin pek başarılı olduğunu görmedim.”
‘Artık güzel kokuyorum’
Engin Hergüner, 53, serbest meslek
“Merdiven çıkarken yoruluyordum, gün içinde vücuduma çok fazla ağırlık çöküyordu, bu yüzden bırakmam gerektiğini hissediyordum. Bir gün kulak, burun, boğaz operasyonlarının yapıldığı bir hastaneye gittim. Oradaki herkesin boğazı delikti. Doktor bey dönüp ‘Sigara içiyor musun, içiyorsan sonun bu’ dedi. Dönüm noktam hastanedeki o alan oldu. Artık güzel kokmaya başladım.”
‘Daha genç görünüyorum’
Uykan Albayrak, 64, tekstil üreticisi
“45 yıl boyunca günde 2 paket sigara içtim. 2014 yılında kolon kanseri teşhisi konuldu. Ameliyatımdan sonra sigarayı bir daha hiç içmedim. Zamanla kendimi daha arınmış hissetmeye başladım. Ciğerlerim temizlendi, nefes alıp vermem kolaylaştı hatta ten rengim açıldı. Kendimi yeniden doğmuş gibi hissediyorum. Yakınlarım zamanla daha genç göründüğümü söylemeye başladılar.”
‘Özgür hissediyorum’
Belen Alkan, 32, dijital içerik üreticisi
“Sigarayı biyorezonans yöntemiyle bıraktım. Kendimi zayıf hissediyordum. Bağımlı olmanın getirdiği güçsüzlük ve tutsak olma hissi beni kızdırdı. Üstümün başımın sigara kokması, her an ne zaman sigara içeceğimi düşünmek, kış kıyamette bile dışarıda sigara içmek artık çok saçma geldi. Kısa sürede cildim parladı. Kesinlikle özgür ve daha zengin hissediyorum.”
‘Elektronik olanı çare değil’
Hasan Baykal, 25, kuyumcu
“Elektronik sigara, normal sigaraya göre daha fazla tıkıyor ve gıcık yapıyor. Yürürken çok daha fazla nefes nefese kalıyordum. Sigarayı bırakmak için elektronik sigara çare değil. Daha fazla kimyasal alıyorsun.”
‘Tansiyonum düşüyordu’
Alara, 29, avukat
“1,5 sene önce bıraktım. Boğazıma ve bademciklerime çok zarar verdi. Bıraktığımda elektronik sigaranın tansiyonumu çok düşürdüğünü ve ciğerlerime normal sigaradan daha çok zarar verdiğini hissettim.”
‘Her 6 dakikada 1 insan hayatını kaybediyor’
Dr. Haluk Mumcuoğlu, iç hastalıkları uzmanı
◊ Tütün dumanında 4 binden fazla kimyasal madde var. Bu maddelerden 80’den fazlası kanserojen özelliğe sahip.
◊ Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünyada 30 yaş üzerindeki ölümlerin yüzde 12’si tütün ürünlerinden kaynaklanıyor. Her 6 dakikada 1 insan ölüyor. Dünyada 6 milyon kişi direkt kullanım, 600 bin kişiyse maruziyet sonucu hayatını kaybediyor.
◊ Tütün ürünleri çeşitli cilt hastalıkları, mide ülseri ve gastrit, parkinson gibi
sinir sistemi hastalıkları, dişeti hastalıkları ve ağız kokusu, cinsel fonksiyon bozuklukları ve iktidarsızlık, hormonal bozukluklar, fetüs gelişiminin olumsuz etkilenmesi, iltihabi göz hastalıkları gibi yüzlerce hastalığa sebebiyet verir.
‘Tütün ürünleri havayı, atıkları toprağı kirletiyor’
Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur, göğüs hastalıkları uzmanı
◊ Kalp damar ve solunum yolu hastalıklarının, pek çok kanser türünün de ana sebebi tütün ürünleridir.
◊ Elektronik sigara nikotin bağımlılığı dışında içindeki kimyasal maddeler, uçucu organik bileşenler nedeniyle akut akciğer zehirlenmesine neden olabiliyor.
◊ Nargile içerdiği nikotin nedeniyle alışkanlık yapıyor ve aromalar solunum yolunu etkiliyor. Ağızlık kullanmak, ağız içi enfeksiyon yayılımını arttırıyor.
◊ Tütün ürünleri soluduğumuz havayı, atıkları da toprağı kirletiyor. Tarım ürünleri için kimyasal kaynak olarak da tehdit edici.