Doğrudan 7 milyona yakın çalışanı, dolaylı olarak ise tüm vatandaşları ilgilendiren yeni asgari ücreti belirleme çalışmalarında süreç, resmi olarak başladı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ev sahipliğinde yapılacak toplantıda, işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için Türk-İş temsil ediyor
İşveren heyetinin başkanlığını TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, işçi heyetinin başkanlığını ise Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat yapacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in açıklamaları şöyle:
– Biz enflasyonun ya da ekonomideki dalgalanmaların karşısında emeği koruyacağız, koruyacak bir asgari ücret belirleyeceğiz. Asgari ücretin bir boyutu, teknik olarak ülkenin içinde olduğu enflasyonu, muhtelif düzeylerdeki harcama kalemlerini dikkate alarak asgari ücreti ortalama beklentileri karşılayacak ve toplumda hakkaniyet duygusunu destekleyecek bir oranda belirlenmesidir.
– Bunun için bu çalışmaları etraflıca sürdürdük. Bir araştırma yaptık. Hem iş veren kesimine hem emekçilere ulaşıldı. Akademik kesimin kadronun gerçekleştirdiği bir araştırma bu. Bugün Türkiye ekonomisi üst üste 3 çeyrek büyümeyi gerçekleştiren bir ekonomi. Ekonomi büyürken de küçülürken de sorunlar ortaya çıkabilir. Türk ekonomisi 3 çeyrektir büyüyen bir ekonomi.
– Ekonomi büyürken de küçülürken de sorunlar ortaya çıkabilir, her değişim yeni sorunlar ortaya çıkarabilir. Büyüme sürecinin sorunları da var. Gelişmekte olan ülkelerin ileri sanayi ülkeleri karşısında uzun yıllar nerdeyse 100 yıl az gelişmiş ülke kategorisinde yaşamış Türkiye’yi alalım. Tersine çevirerek, bunu bir gelişime dönüştürerek ilerlemek elbette zordur. Çeşitli sorunlara yol açması elbette beklenen bir şey.
-Buradan mühendisinden işçisine her kategoride çalışan emekçinin katkısı vardır büyümede. Ortaya çıkan sorunları da sosyal politika araçlarıyla çözelim. O sorunları azaltalım, o sorunların toplumda daha büyük sorunlara yol açmasını önlemek bir yana insani gelişmeye katkı yapacak bir düzeyde karşılanmasını sağlayalım. Asgari ücret bu anlamda önem kazanmaktadır.
-Türkiye ekonomide yaşanan dövizde, kurlarda yaşanan dalgalanmalar bunlar belirli bir şekilde istikrara kavuşacak şeylerdir. Asıl makro göstergeler onlar değil. Makro göstergeler büyümedir, istihdamdır, büyümenin kalitesi, ihracat, ihracatın ithalatı karşılama oranındaki artıştır, üretim kapasitesinin artışıdır. Döviz önemsiz midir? önemlidir ama bu dalgalanmalar bu makro değişkenlere bağımlı olarak belirli bir düzeyde iktisat politikalarının kararlılığıyla istikrara kavuştuğu zaman daha da ekonominin gücünü açığa çıkacak doneler olarak değerlendirilebilir
İŞÇİNİN BEKLENTİSİ İŞVERENDEN YÜKSEK
Bu arada yeni dönem asgari ücret beklentilerini tespit etmek amacıyla yapılan araştırma kapsamında Türkiye genelinde 26 ilde 604 işveren ve yönetici, 2500 işçi ile görüşüldü. Anketin sonuçları paylaşıldı.
Bu kapsamda imalat sanayi, tekstil, taşımacılık, inşaat, tarım, sağlık, turizm, madencilik gibi sektörlerin de aralarında olduğu 19 farklı sektörden işletmeci ile görüşme yapıldı.
Katılımcıların yüzde 34’ü ‘Yeni dönem asgari ücret ne kadar olmalı’ sorusuna 3501 ile 3750 TL arasında cevabını vererek en yüksek oranı oluşturmuştur. Bu rakamı yüzde 19.3 ile 3251 TL ile 3500 TL arasında olmalı diyenler, yüzde 13.7 oranı ile de 3751 TL ile 4000 TL arasında olmalı diyenler izledi.
‘Asgari ücretin artırılması işten çıkarmalara yol açar mı’ sorusuna katılımcıların yüzde 74.3’ü evet yanıtını verirken yüzde 25.7’si ise hayır yanıtını verdi.
Çalışma kapsamında işçilerle yapılan görüşmelerin sonucu da paylaşıldı. Buna göre ‘Asgari ücretli işinizin yanı sıra ek bir iş yapıyor musunuz?’ sorusuna katılımcıların yüzde 87’si hayır, yüzde 13’ü evet yanıtını verdi.
Yeni dönem asgari ücret ne olmalı sorusuna katılımcılar ağırlıklı olarak yüzde 37.3 oranı ile 3750 ile 4000 TL arasında beklenti ortaya çıktı. 4000 ile 4500 TL arasında olmalı diyenlerin oranı yüzde 13, 4500 TL üzerinde olmalı diyenlerin oranı ise yüzde 21.8 olarak araştırma sonuçlarına yansıdı.
‘Ailenizde sizden başka çalışan var mı’ sorusuna katılımcıların yüzde 61’i hayır, yüzde 39’u evet yanıtını verdi.
Asgari ücretin artırılması işten çıkarmalara yol açar mı sorusuna katılımcıların yüzde 40.3’ü evet, yüzde 59.7’si hayır yanıtını verdi.
GÖRÜŞMELER BU YIL ERKEN SONUÇLANABİLİR
Taraflar, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında dört kez toplanıyor. Önceki yıllardan farklı olarak bu yıl hükümet, işçi ve işveren temsilcileri yeni asgari ücretin aralık ayının sonu beklenmeden hızlı şekilde müzakere edilmesi konusunda mutabık. Bu durum, yeni asgari ücretin aralık ayı ortasında belirleneceği görüşünü güçlendiriyor.
İşçi ve işveren tarafının mutabık olduğu diğer bir konu da vergi indirimi. Her iki taraf, başta asgari ücret olmak üzere tüm ücretler üzerindeki vergilerin kademeli olarak azaltılmasını talep ediyor.
Görüşmeler öncesi TİSK, mevcut istihdamın korunması ve yeni istihdam sağlanması için asgari ücret işveren desteğinin bu yıl da devam etmesinde ısrarlı.
Türk-İş ise yeni asgari ücrete dair talebini kamuoyuyla henüz paylaşmamakla birlikte “insan onuruna yakışır” düzeyde bir asgari ücret istiyor.
ASGARİ ÜCRET NASIL BELİRLENİYOR?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında dört kez toplanıyor. Bakanlıktaki ilk toplantının ardından komisyon, işçi, işveren ev sahipliğindeki toplantıların ardından son toplantısını tekrar bakanlıkta yapıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
ASGARİ ÜCRET ŞU AN NET 2 BİN 825 LİRA
Asgari ücret, halen bekar bir işçi için aylık brüt 3 bin 577 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak uygulanıyor.
Apartman görevlileri için ise normal işçilerden farklı olarak gelir ve damga vergileri kesilmediği için net 3 bin 40 lira 87 kuruş olarak hesaplanıyor.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 4 bin 203 lira 56 kuruş. Bunun 3 bin 577 lira 50 kuruşu brüt asgari ücret, 554 lira 51 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 71 lira 55 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.
